Nawet góry przeminą (2015)

Ależ to odważny w swojej strukturze film! Zhangke Jia podjął temat typowy dla azjatyckiej kinematografii, jednak zrealizował swój pomysł w sposób daleki od sztampowego. Przemijanie, bo taki jest główny temat filmu, zostało tutaj przedstawione na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Rozpoczynamy naszą podróż w latach 90-tych, by w połowie filmu przenieść się do czasów dzisiejszych, a skończyć w niedalekiej przyszłości, roku 2025. Na jej tle zostało nałożonych kilka wątków. Co najciekawsze, przez cały seans sądziłem, że historia jakoś się połączy i dostaniemy coś na wzór opowieści z przekazem, że wszystko we wszechświecie ma swoje znaczenie i historia potrafi zatoczyć koło pokazując, że nawet po latach potrafi spłatać figla.

 

 

Niestety nie. Raz obrana droga spowoduje, że już nie możesz się cofnąć. Jedna decyzja raz na zawsze ustawia ruch na naszej planecie pod obraną konfigurację. Pod tym względem Zhangke Jia odniósł się do prawideł rządzących naszym życiem bardzo surowo i bezwzględnie. A wszystko zaczyna się od wyboru dokonanego przez jednostkę…

Chińska prowincja, przyjaciele, wspólne zabawy, wchodzenie w dorosłość. Liangzi (Jing Dong Liang) i Zhang (Yi Zhang) zakochują się w tej samej dziewczynie – ślicznej Tao (Tao Zhao). Pierwsze utarczki, nieporozumienia pomiędzy przyjaciółmi, małe wojny i w końcu wybór. Tao zostaje przy Zhingu, o którym trzeba wspomnieć, że jest ucieleśnieniem chińskiego prężnego kapitalizmu. Liangzi to przedstawiciel klasy robotniczej. Jia nie wyjaśnia jednak dlaczego bohaterowie wybierają tak, a nie inaczej. Możemy się domyślać przez kolejne wydarzenia, że pozostanie z Zhangiem było jak otwarcie furtki do zmian, które nastąpiły w koegzystencji międzyludzkiej nie tylko na przykładzie jednostki. Tu chodzi o całe społeczeństwo, które pod lupę wziął twórca. Tu chodzi o to, jak zmieniamy się my ludzie i świat wokół nas. Tu chodzi przede wszystkim o Chiny. Narodziny Dolara – dziecka Zhinga i Tao to przecież jak nic narodziny prawdziwego i drapieżnego kapitalizmu. Przeskakujemy do 2014 roku, kiedy biedni stają się jeszcze biedniejsi, a ci dobrze sytuowani tylko pogłębiają swoje bogactwo. Spotykamy się znowu z Tao, Zhingiem, Liangzim (który ciężko zachorował podczas pracy w kopalni). Pokazane są już w sposób dobitny różnice klasowe i fakt, że bogaci starają się uciec jak najdalej od korzeni. Być może w pogoni za pieniądzem zatracają po trosze swoje jestestwo. Zhing już nie jest z Tao, a Dolar lada moment ma rozpocząć naukę w międzynarodowej szkole w Sydney. Aż w końcu docieramy do 2025, niedalekiej przyszłości, gdzie Chińczycy uczą się chińskiego (w tym Dolar) i gdzie dzieciak, który myśli, że jest już dorosły zatracił w którymś momencie radość życia. Ma szansę dowiedzieć się czegoś o swojej przynależności do kultury i świata od swojej dużo starszej nauczycielki. Ta znajomość przeradza się w niewinny na pozór romans. To prawie jak odnalezienie bratniej duszy. Nie ma w tym nic erotycznego, przynajmniej dla jednej ze stron.

To bardzo mądry film, w którym twórca poradził sobie z trudnym tematem o upływającym czasie. W każdym momencie seansu uciekamy myślami do osób, o których aktualnie milczy dany epizod. Co się dzieje z Tao? Jak sobie radzi Liangzi? Czy Dolar otworzy się na swoją przeszłość? Tak wiele pytań przychodzi w trakcie seansu i autentycznie przejąłem się losami tych kilku postaci, a czas mijał… Będziecie zdziwieni w ilu miejscach ten film potrafi zaskoczyć. Razem z bohaterami ewoluuje tutaj wiele rzeczy, jak między innymi obraz. Rozpoczynamy w latach 90-tych na kadrze 1:33:1, a kończymy opowieść w szerokiej panoramie…