Constans (1980)

Moja poniższa recenzja ukazała się również na portalu NoirCafe.pl, link tutaj.

Uważam, że decyzja o cyfrowej rekonstrukcji kolejnych tytułów z zasobów polskiej kinematografii to jedne z lepiej wydanych pieniędzy przez PISF. Nie oszukujmy się, obraz, najczęściej nadgryziony, ba! nadszarpany zębem czasu, często odstrasza. Wiadomo, kto chce obejrzeć, to i tak taką klasykę nadrobiłby bez względu na jakość. Jednak wyczyszczone kadry, poprawiony dźwięk i kolory szczególnie zachęcają do spędzenia 90 minut z bohaterami filmu Zanussiego.

Constans, czyli stała, w przypadku znakomitego dzieła Krzysztofa Zanussiego to stała postawa głównego bohatera. Bezkompromisowy i nieprzekupny Witold (Tadeusz Bradecki), jedynak, alpinista z zamiłowania, wychowywany od dwunastego roku życia przez matkę.

Miłość do gór odziedziczył po ojcu i to w zasadzie główne wspomnienie po zmarłym rodzicu. Nie da się ukryć, że każdą jego wyprawę (przygotowywaną notabene wespół z klubem alpinistycznym ojca) trzeba traktować jako podświadomą ucieczkę od dnia codziennego. Przed czym Witold tak ucieka? Przed kurewstwem, które panoszy się wokół niego i z którym nic nie może zrobić. Może tylko trwać w swojej postawie, kierować się twardą filozofią uczciwości wyniesioną z domu rodzinnego.

Zanussi zapoznaje widzów z Witoldem, gdy ten rozpoczyna pracę w Biurze Organizacji Wystaw. Coś na kształt dzisiejszej agencji reklamowej z profilem firmy ukierunkowanym na targi. Ten twór dumnie nazwany „biurem” ma za zadanie promować nasz kraj na całym świecie. Głównie ogranicza się to do zbudowania drewnianej chaty czy pokazania kilku plansz ze zdjęciami Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Główny bohater dostał pracę po znajomości, chociaż nigdy o tym dobitnie i głośno nie powiedziano. Takie ciche napomknięcie przez znajomego z klubu alpinistycznego kolejnemu znajomemu, aż do obecnego przełożonego Witolda, czyli Mariusza (Witold Pyrkosz).

Zanussi przez cały film opowiada o tym, jak wiele pokus czyha na osobę uczciwą i jak twardy kręgosłup trzeba mieć, by nie dać się skusić. Przecież jest tyle prostszych dróg do celu. Wystarczy dać w łapę za łóżko w szpitalu dla chorej matki. Można też przymknąć oko na parę szwindli i wrócić z kilkoma dolarami więcej z wyjazdu firmowego. A przecież każdy grosz się przyda, bo góry wzywają…