Incompresa (2014)

Rodzinę Arii poznajemy w momencie wchodzenia w najostrzejszy zakręt. Nie wyrobili. Padre spakował się, zabrał magnetowid i swoją pierworodną córkę, Madre zaś została ze swoją córką. A Aria? O Arii najchętniej wszyscy by zapomnieli i zostawili ją swojemu losowi… I tak jest odbijana od matki do ojca, od ojca do matki – jak piłeczka na paletce. Aria nie jest trudnym dzieckiem. To zwykła 9-latka pragnąca po prostu czasem się przytulić, czasem powariować, poskakać, potańczyć. Z pewnością nie jest jej potrzebny do szczęścia kolejny wychodzący z pokoju matki mężczyzna. Nie są jej również potrzebne zabobonne zapędy ojca, który w każdym znaku szuka złego omenu. Znajduje przyjaciela w czarnym kocie i razem z nim dzieli wszystkie troski, jemu też się żali, przemierzając rzymskie ulice połowy lat 80.

Film powala szczerością. Czuje się ją na każdym kroku. Obok niebezpiecznych, nieprzystających 9-latce zabaw – jak pierwszy papieros, nawet blancik czy pierwszy alkohol – są też zabawy typowo dziecięce. Nabijanie się z rówieśników, pierwszy „narzeczony”, robienie zbyt wyrazistego makijażu itp. Jednak przez wszystkie zachowania przeziera domowa sytuacja i agresja, jaką nasączone było życie dziecka. Siła filmu tkwi w odtwórczyni tytułowej dziewczyny z kotem, czyli rewelacyjnej małolaty w roli Arii (Giulia Salerno). Jest tak… zajebiście nieświadoma tego, co się wokół niej dzieje. Taki też był z pewnością zamysł Argento. Tutaj dochodzimy do głównego atutu obrazu. Historii opowiadanych z perspektywy dziecka było sporo, jednak równie udany efekt co u Argento widziałem tylko w filmie Víctora Erice Duch Roju. Fabuła Dziewczyny z kotem jest skonstruowana z krótkich wydarzeń, epizodów z życia Arii, jednak bez żadnego tłumaczenia zachowań w świecie dorosłych. Dla przykładu: podczas kolejnego przystanku dziewczynki, tym razem u matki, odbywa się ten sam rytuał: siostry towarzyszą mamie podczas wieczornych przygotowań do wyjścia. W końcu kamera odprowadza ją i jej tańczącą na wietrze suknię do taksówki. Dziewczynki zostają same. Czytają, rozmawiają. Siostra Arii snuje plany wybudowania wyimaginowanego hotelu (jakby żywcem zdjętego ze szkiców dotyczących szkoły baletu z Suspirii). Zasypiają. Budzi je matka, która jest w cudownym nastroju. Jest lepiej niż zwykle. Podrywa śpiące córki do tańca. To jedna z ich lepszych chwil. Fajna ta mama. Gówno prawda. Jest po prostu naćpana, jednak reżyserka nigdy tego nie pokaże i o tym nie wspomni…

Ciężko uciec od przeświadczenia, że tak szczery film jest naszpikowany elementami z życiorysu twórcy. Wiek podobny, wystarczy wymienić ojca aktora na ojca reżysera. Nie piszę tutaj o całości, jednak niektóre sytuacje musiały być znane z autopsji, by były tak zaprezentowane. Czy należy film traktować jako spowiedź? Być może. Pełne chaosu i tragifarsy wydarzenia naszpikowane różnorodną muzyką. Od Mozarta po surowy punk z początku lat 80. Dziewczyna z kotem jest jak przejazd rollercoasterem z zanurzeniami w rynsztoku i wjazdami po sam nieboskłon. Polecam.